ریکاوری بانک صادرات با توسعه ابزار سبز

اخبار پولی مالی – بانک صادرات ایران با سابقه‌ای بیش از نیم‌قرن فعالیت، یکی از نهادهای مالی با حضور در گستره جغرافیایی وسیع و نفوذ اجتماعی بالا به‌شمار می‌رود. این بانک پس از پشت سرگذاشتن دورانی از بحران ها در سال‌های اخیر توانسته است به ثبات نسبی در شاخص‌های مالی برسد و در حوزه تسهیلات خرد، کنترل ریسک اعتباری و توسعه خدمات دیجیتال گام‌هایی بردارد. با این حال در مواجهه با تحولات جهانی در حوزه توسعه پایدار و سرمایه‌گذاری مسئولانه، بانک صادرات هنوز وارد مرحله عملیاتی نشده و فاقد چارچوب رسمی ESG  و ابزارهای مالی سبز است.  موضوعاتی که به نحوی در برنامه هفتم و قانون بودجه ۱۴۰۴ موردتوجه قرار داشته اند. هدف این گزارش که توسط دبیرخانه “پویش گذر از ناترازی ها با سرمایه گذاری سبز” تهیه شده است، تحلیل عملکرد بانک صادرات ایران در دو بخش مالی و پایداری و ارایه پیشنهاد هایی در چهارچوب شاخص های پایداری جهت بهبود عملکرد نهادی و ارتقای نقش آفرینی در راستای کاهش ناترازی ها در اقتصاد ملی است.

۱- خلاصه بررسی

بانک صادرات ایران با سابقه‌ای طولانی در نظام بانکی کشور، در سال ۱۴۰۳ و پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴ عملکردی باثبات در حوزه مالی داشته، اما در حوزه ESG و سرمایه‌گذاری سبز هنوز وارد مرحله عملیاتی نشده است. این بانک با وجود شبکه گسترده و ظرفیت‌های اعتباری، هنوز نتوانسته است در حوزه توسعه پایدار نقش‌آفرینی کند. ورود به ESG و طراحی ابزارهای مالی سبز می‌تواند جایگاه این بانک را در نظام مالی آینده‌نگر ارتقاء دهد.

۲ -تحلیل عملکرد مالی

عملکرد مالی بانک صادرات در سال ۱۴۰۳ نشان‌دهنده رشد محدود در سودآوری و تسهیلات‌دهی است. در پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴ نیز تمرکز بانک بر تسهیلات خرد و کاهش مطالبات غیرجاری بوده است .

بررسی صورت های مالی و گزارش عملکرئ هیات مدیره نشان می دهد که  بانک صادرات در کنترل ریسک اعتباری و حفظ نقدینگی موفق بوده، اما رشد درآمدی آن نسبت به رقبا کندتر بوده است.

۳- تحلیل عملکرد ESG

بانک صادرات تاکنون گزارش رسمی ESG منتشر نکرده و اقدامات آن در حوزه محیط‌زیست و مسئولیت اجتماعی پراکنده و فاقد انسجام راهبردی بوده‌اند. نگاهی به عملکردئ بانک نشان می دهت که بانک در حوزه ESG با خلأهای جدی مواجه است. تدوین چارچوب رسمی، طراحی ابزارهای مالی پایدار، و ارتقاء حکمرانی شرکتی می‌تواند مسیر تحول را هموار کند.

۴- عملکرد مدیریت

با توجه به شاخص های مالی ، می توان گفت که مدیریت بانک صادرات در حفظ ثبات عملیاتی موفق عمل کرده است، اما در حوزه تحول ESG و نوآوری مالی هنوز اقدام راهبردی قابل توجهی انجام نگرفته.

مدیریت بانک صادرات می تواند رویکرد خود را از حفظ وضعیت موجود به سمت تحول توسعه‌گرا تغییر دهد. این تحول نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، اراده نهادی، و همکاری با نهادهای تخصصی است.

۵- توصیه‌های راهبردی پویش

پویش پیشنهاد می‌کند بانک صادرات ایران با تدوین چارچوب رسمی ESG، وارد مسیر تحول توسعه‌گرا شود. این مسیر شامل طراحی تسهیلات انرژی پاک، ساختمان سبز و صندوق‌های سرمایه‌گذاری با اثرگذاری اجتماعی است. در حوزه گزارش‌دهی، بانک می تواند گزارش‌های سالانه ESG را با شاخص‌های کمی، قابل مقایسه و مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی مانند GRI و SASB منتشر کند. همچنین، راه‌اندازی برنامه‌های آموزش مالی در مناطق کم‌برخوردار می‌تواند به کاهش ناترازی اطلاعاتی و ارتقاء اعتماد عمومی مدد برساند. در زمینه حکمرانی، ارتقاء شفافیت مالکیت، ساختار رأی‌دهی، و پاسخ‌گویی به ذیفعان ضروری است. طراحی پلتفرم بازخورد و ارزیابی اثرات اجتماعی و زیست‌محیطی نیز می‌تواند ارتباط بانک با جامعه را تقویت کرده و مسیر تحول را شفاف‌تر سازد.

بانک صادرات هم اکنون در مسیر تثبیت مالی قرار دارد، اما برای ایفای نقش توسعه‌گرا باید اقدامات ESG را در برنامه های خود راهبردی و عملیاتی کند. بانک با ظرفیت‌های مالی، شبکه گسترده و تجربه عملیاتی، می‌تواند به یکی از پیشگامان تحول پایدار در نظام بانکی کشور تبدیل شود. تحقق این هدف نیازمند بازنگری راهبردی، ارتقاء شفافیت، و همکاری با نهادهای تخصصی است. این مسیر نه‌تنها به ارتقاء جایگاه نهادی بانک کمک می‌کند، بلکه در خدمت اقتصاد ملی و عدالت مالی نیز خواهد بود.

۶- نتیجه‌گیری نهایی

بانک صادرات ایران با عملکرد مالی باثبات، شبکه گسترده شعب، و تجربه در ارائه خدمات بانکی، ظرفیت قابل توجهی برای ایفای نقش در اصلاح ناترازی‌های اقتصادی کشور دارد. با وجود تحقق پیشرفت‌هایی در کنترل ریسک اعتباری و توسعه خدمات دیجیتال، این بانک هنوز در حوزه ESG و سرمایه‌گذاری سبز وارد مرحله راهبردی نشده است. نبود گزارش‌های

پایداری، ابزارهای مالی با اثرگذاری اجتماعی، و چارچوب حکمرانی شفاف، از جمله خلأهای راهبردی هستند که مانع از ایفای نقش توسعه‌گرا در نظام مالی می شوند.

پویش گذر از ناترازی‌ها با سرمایه گذاری سبز پیشنهاد می‌کند بانک صادرات ایران با بازنگری در ساختار راهبردی، تدوین چارچوب ESGو طراحی محصولات مالی پایدار، جایگاه خود را از یک نهاد سنتی به یک بازیگر فعال در اقتصا پایدار ارتقا بخشد. این مسیر نه‌تنها به افزایش اعتماد عمومی و جذب سرمایه‌گذاری‌های مسئولانه کمک می‌کند، بلکه در خدمت عدالت مالی، توسعه منطقه‌ای، و هم‌راستایی با سیاست‌های کلان اقتصادی کشور از جمله برنامه هفتم و قانون بودجه خواهد بود.

تهیه‌شده در دبیرخانه پویش گذر از ناترازی ها با سرمایه گذاری سبز ( اخبار پولی مالی)| شهریور ۱۴۰۴

تدوین: کبری صدقی خلجان