چالش های بازار نوپای سیمان در بورس چیست؟

به گزارش اخبار پولی مالی، ورود سیمان به بورس کالا و تغییر روش عرضه این محصول، چالش هایی را برای فعالین این صنعت در بورس به همراه داشته است، که برای بررسی آنها گفت و گویی با کوروش آسایش، کارشناس بورس کالا داشتیم.

وی ابتدا در خصوص روند توزیع سیمان در کشور توضیح داد: در گذشته سیمان توسط شرکت ها به واسطه ها داده می شد و آن ها سیمان را بین عاملین و فروشندگان خرد پخش می کردند؛ البته چند سال گذشته به مدت کوتاهی سیمان در بورس عرضه شد که به دلیل آشنا نبودن مردم و شرکت ها با بازار سرمایه، استقبالی ازعرضه سیمان در بورس نشد.

آسایش در ادامه گفت: کارخانجات سیمان به دلیل قیمت گذاری های دستوری به صادرات روی آوردند و کلینکر یا سنگ سیمان خام را با قیمت ۲۰ تا ۲۱ دلار به ازای هر تن صادر کردند و با توجه به افزایش نرخ دلار توانستند از این طریق سودآوری خوبی داشته باشند؛ در صورتی که هر تن سیمان را در داخل کشور کمتر از ۲۰۰ هزار تومان می فروختند که این قیمت حتی از قیمت جهانی سیمان نیز کمتر بود. در نهایت تولیدکنندگان سیمان ترجیح دادند به جای عرضه در داخل، صادرات به خارج داشته باشند.

این کارشناس بورس در ادامه بیان کرد: صادرات و کاهش عرضه در داخل موجب افزایش چندین باره نرخ مصوب سیمان در سال گذشته و اوایل امسال شد اما بازهم شرکت ها تمایلی برای عرضه در داخل نشان ندادند و این موضوع باعث شد، به سبب ساز و کارهای بورس که در آن معاملات شفاف تر و واسطه ها کمتر می شوند و شرکت های سیمانی از قیمت گذاری های دستوری رها و سودآوریشان بهبود می یابد ، سیمان در بورس عرضه شود.

وی تشریح کرد: اما عرضه سیمان در بورس مشکلات خاص خودش را به دلیل اینکه اوایل فعالیتش است، دارد از جمله اینکه خیلی از شرکت ها هنوز مایل به فروش سیمان در داخل نیستند زیرا به رغم فروش خوب در داخل، نمی توانند سود آوری خوبی داشته باشند اما به مرور زمان به بورس کالا خواهند پیوست چرا که بورس باعث می شود قیمت های داخلی به قیمت های جهانی نزدیک تر شود؛ برای مثال در حال حاضر قیمت فلزات در ایران حتی با قیمتی بالاتر از قیمت های جهانی به دست افراد خرد می رسد؛ که عرضه در بورس باعث می شود، همه قیمت ها چه بالاتر و چه پایین تر از قیمت واقعی به سمت قیمت تعادلی گام بردارند.

از این کارشناس بورس در خصوص ساز و کارهایی که بعضی از مسئولین وزارت صمت معتقدند در بورس، برای عرضه سیمان مهیا نیست سوال کردیم، وی در پاسخ به این سوال، گفت:

یک دلیل می تواند نا آشنایی مردم با بورس باشد و اینکه برای خرید از بورس و گرفتن کد معاملاتی و…  و یا برای خریدهای خرد ممکن است به مشکل بر بخورند.

دلیل دیگر می تواند فساد ها و رانت های بزرگی که در بخش های مختلف وجود دارد باشد. دلال های سیمانی که با خود کارخانه ها در ارتباط هستند نمی خواهند سیمان به بورس کالا وارد شود و کماکان بتوانند به صورت مستقیم از کارخانه سیمان را تحویل بگیرند اما به صورت کلی دلیل خاصی برای مخالفت وزارت صمت با این موضوع وجود ندارد زیرا در کشورهای پیشرفته عمده معاملات در بورس انرژی و بورس کالا صورت می گیرد.

وی درباره روند فعلی توزیع سیمان که هم به صورت سنتی و هم به صورت عرضه در بورس است، گفت:

شرکت ها در حال حاضر بخشی از محصول خود را در بورس و بخشی را نیز بر مبنای سهمیه بندی به شیوه سنتی عرضه می کنند اما گام به گام ورود تولیدات کارخانه ها به بورس بیشتر خواهد شد و به صورت میان مدت کارخانه ها همه تولیدات خود را چه برای صادرات و چه برای مصرف داخلی به بورس عرضه خواهند کرد.

آسایش در خصوص مشکلات مصالح فروشان خرد برای دریافت سیمان از بورس گفت: در بورس سقف و کفی در نظر گرفته شده است که افراد با نیاز های کم هم بتوانند خرید داشته باشند؛ در حال حاضر با حجم ده تن هم سیمان در بورس عرضه شده است.

اما اگر مصالح فروشان خرد مجبور شوند از دلال ها نیز سیمان خریداری کنند، بازرگانی هر شهرستان نظارت هایی را بر اینکه سیمان از کجا خریداری شده و به دست چه اشخاصی رسیده است انجام می دهد.

وی در ادامه گفت: چون عرضه سیمان در بورس کالا بازار نوپایی دارد، شاید ما در کوتاه مدت به آن جواب مطلوب نرسیم و باید در میان مدت و بلند مدت منتظر جواب مد نظر باشیم همچنین در حال حاضر برخی هلدینگ های بزرگ و رانت خواران برای اینکه بتوانند همچنان پول هایی کلان را رد و بدل کنند به دنبال خارج کردن سیمان از بورس همچون گذشته هستند.

آسایش در بخش دیگری از صحبت های خود تاکید کرد: چالشی که در حال حاضر کل کشور با آن رو به رو است، قیمت گذاری های دستوری است که با هدف رسیدن محصول با نرخ پایین تربه دست مصرف کننده صورت می گیرد اما از طرفی دیگر با این رویه قیمتی، صاحبان شرکت ها و سهامداران ضرر می کنند. اگر نرخ ها دستوری نباشند هزینه هایی مثل برق و گاز این شرکت ها را می توان بدون سهمیه و آزاد محاسبه کرد تا در نهایت قیمت ها واقعی تر شوند.

وی در پایان گفت: یکی دیگر از چالش ها آموزش و فرهنگ سازی است که باید اجرا شود تا فعالان در حوزه سیمان بتوانند به بورس وارد شوند. این آموزش ها می تواند از جانب مسئولین یا توسط کارخانه ها برای عاملین و مشتریان خود صورت پذیرد.