هزینه واقعی تولید یک تن فولاد چقدر است؟

در حال حاضر قیمت فولاد در بازارهای جهانی بدون در نظر گرفتن هزینه های زیست محیطی تعیین می شود و یا این هزینه ها بسیار کمرنگ هستند اما  تاثیر عظیم زیست محیطی تولید و عرضه و مصرف فولاد موضوعی است که از این پس به دلیل لزوم رسیدن به نقطه تعادلی صفر کربن، اقتصاد ها باید مد نظر قرار دهند.

البته که تعیین قیمت واقعی تولید یک تن فولاد با در نظر گرفتن شاخص‌های حسابداری زیست‌محیطی، نیازمند محاسبه‌های دقیق و جامع است که نه تنها هزینه‌های مستقیم تولید (مانند مواد اولیه، انرژی و نیروی کار) بلکه هزینه‌های زیست‌محیطی و اجتماعی ناشی از تولید فولاد را نیز شامل می‌شود. این رویکرد به عنوان هزینه‌یابی زیست‌محیطی یا حسابداری سبز شناخته می‌شود. در ادامه به مراحل و عوامل مؤثر در این محاسبه می پردازیم:

 – هزینه‌های حسابداری سنتی تولید فولاد

هزینه‌ها شامل مواد اولیه از جمله هزینه سنگ آهن، زغال سنگ، آهک و دیگر مواد مورد نیاز انرژی از جمله هزینه برق، گاز طبیعی و سایر منابع انرژی مصرفی در فرآیند تولید هزینه  نیروی کار از جمله هزینه دستمزد کارگران و پرسنل  و هزینه  تجهیزات و نگهداری از جمله هزینه استهلاک ماشین‌آلات و تعمیرات می شود.

– هزینه‌های حسابداری زیست‌محیطی تولید فولاد

هزینه‌های زیست محیطی تولید فولاد شامل تأثیرات منفی تولید فولاد بر محیط زیست نیز می شود که باید در قیمت نهایی تولید فولاد لحاظ شود. برخی از این هزینه‌ها عبارتند از:

هزینه  انتشار گازهای گلخانه‌ای (مانند CO₂) و سایر آلاینده‌ها (مانند SO₂ و، ،  NOₓ). هزینه‌های اجتماعی ناشی از آلودگی هوا، مانند بیماری‌های تنفسی و کاهش کیفیت زندگی، هزینه های  مصرف آب در فرآیند تولید و آلودگی آب‌های زیرزمینی و سطحی به دلیل پساب‌های صنعتی ،هزینه‌های تصفیه آب و بازیابی منابع آبی، هزینه های  دفع پسماندهای جامد و تأثیر آن بر کیفیت خاک،  هزینه‌های پاکسازی و احیای خاک، هزینه های تولید پسماند و هزینه های تخریب منابع طبیعی و البته هزینه های  هزینه‌های اجتماعی می شود.

برای محاسبه هزینه‌های بالا از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود، از جمله: روش ارزش‌گذاری اقتصادی،  روش ارزیابی چرخه عمر (LCA) و روش هزینه‌یابی کربن. بیایید فرض کنیم هزینه مستقیم تولید یک تن فولاد ۵۰۰ دلار است. با در نظر گرفتن هزینه‌های زیست‌محیطی و اجتماعی، این هزینه می‌تواند به شرح زیر افزایش یابد:

– هزینه آلودگی هوا: ۱۰۰ دلار

– هزینه آلودگی آب: ۵۰ دلار

– هزینه مدیریت پسماند: ۳۰ دلار

– هزینه تغییرات اقلیمی: ۷۰ دلار

– هزینه‌های اجتماعی: ۵۰ دلار

با توجه به موارد بالا، قیمت تولید یک تن فولاد با در نظر گرفتن شاخص‌های زیست‌محیطی می‌تواند به حدود ۸۰۰ دلار برسد.

با توجه به افزیش اهمیت حسابداری سبز و رویکرد کشورها برای تحقق کربن صفر به نظر می رسد توجه به شاخص های جدیدنرخ گذاری فولاد امری مهم و دارای اولویت است. می دانیم که قیمت واقعی تولید فولاد با در نظر گرفتن شاخص‌های زیست‌محیطی بسیار بالاتر از هزینه‌های مستقیم تولید است. این محاسبه نیازمند استفاده از روش‌های علمی مانند ارزیابی چرخه عمر (LCA) و ارزش‌گذاری اقتصادی است. با لحاظ کردن این هزینه‌ها، می‌توان به سیاست‌گذاران و صنایع کمک کرد تا تصمیم‌گیری‌های پایدارتری داشته باشند و تأثیرات منفی تولید فولاد بر محیط زیست و جامعه را کاهش دهند.