نگاه پُر امید تجار و فعالان اقتصادی به بازار ارز تجاری

به گزارش اخبار پولی مالی به نقل از ایبنا، بازار ارز تجاری از ۲۶ آذرماه ۱۴۰۳ رسماً شروع به کار کرد و از ابتدای بهمن، کلیه صادرکنندگان مشمول بند (۲) ماده (۸) آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، به‌منظور رفع تعهد صادراتی، ملزم شدند که ارز حاصل از صادرات خود را از طریق بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه کنند. با آغاز به کار رسمی این بازار، سامانه نیما پس از ۷ سال به کار خود پایان داد.

بر این اساس، صادرکنندگان شامل شرکت‌های پتروشیمی، پالایشی، فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی، موظفند ارز‌های ناشی از صادرات خود را از طریق بانک‌های عامل در تالار ارز تجاری مرکز مبادله عرضه و از این طریق تعهدات خود را رفع کنند.

به نظر می‌رسد عمق معاملات بازار ارز تجاری به سرعت در حال افزایش است؛ به‌طوری که در مدت یک ماه، ارزش معاملات آن از یک میلیارد دلار عبور کرده و این موضوع نویدبخش رونق آن در ماه‌های آینده خواهد بود.

در این بین، عرضه ارز صنایع پتروشیمی به عنوان یک اقدام کلیدی در جهت بهبود وضعیت اقتصادی کشور و کنترل نرخ ارز، تأثیرات مثبت و قابل توجهی به همراه داشته است. این اقدام که به همت بانک مرکزی و همکاری فعالان صنعت پتروشیمی انجام شده، می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر در تنظیم بازار ارز تلقی شود.

عرضه ارز پتروشیمی‌ها در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ایران از ۱۷ دی آغاز شده است. بر اساس اظهارات احمد مهدوی، دبیرکل انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی، صنایع پتروشیمی ماهانه حدود ۹۰۰ میلیون دلار ارز به بازار عرضه خواهند کرد. بی‌تردید این میزان عرضه می‌تواند به کاهش قیمت ارز و تعدیل نوسانات آن کمک کند. همچنین، طبق آمارها، صادرات پتروشیمی‌ها در ۹ ماه نخست سال جاری حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده که از این میزان، هشت میلیارد و ۱۷۶ میلیون دلار در سامانه نیما عرضه شده است.

مهر تأیید فعالان اقتصادی بر ورود پتروشیمی‌ها

بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند یکی از مهم‌ترین مزایای ورود پتروشیمی‌ها به بازار ارز تجاری، کاهش رانت ارزی است. در همین راستا، صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران، اظهار داشت: «عرضه ارز پتروشیمی‌ها در بازار توافقی یک اقدام مثبت است که نباید کوتاه‌مدت باشد. این اقدام می‌تواند به تقویت ثبات اقتصادی و کاهش نوسانات ارزی منجر شود.»

از سوی دیگر، علی نقوی، رئیس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران، نیز تأکید دارد که این اقدام نیاز ارزی واردکنندگان و صادرکنندگان را در زمان کوتاه‌تری تأمین کرده و باعث تسهیل مبادلات ارزی می‌شود.

با ورود پتروشیمی‌ها به بازار ارز تجاری، شفافیت بیشتری در معاملات ارزی ایجاد خواهد شد. بر این اساس، محمدامین لنگری، کارشناس اقتصادی، نیز بر این نکته تأکید دارد که افزایش عرضه می‌تواند به کاهش قیمت‌ها منجر شود، اما باید سازوکاری برای کنترل قیمت‌ها نیز وجود داشته باشد تا از نوسانات ناخواسته جلوگیری شود.

برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی نیز معتقدند با واقعی شدن نرخ ارز و افزایش درآمد‌های ارزی صنایع پتروشیمی، انتظار می‌رود که این اقدام به تقویت اقتصاد ملی کمک کند. به عنوان مثال، فریدون اسعدی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، می‌گوید: «با راه‌اندازی بازار ارز تجاری و ورود پتروشیمی‌ها به این بازار، عرضه ارز در کشور افزایش یافته و قیمت‌ها تعدیل خواهد شد.»

رضا رستمی، رئیس کمیسیون حمل و نقل، ترانزیت و لجستیک اتاق بازرگانی ایران، نیز در این خصوص معتقد است که آنچه تاکنون در بازار ارز مشاهده شده، انعکاس مثبتی از این اقدام بوده و ما در همین چند روز هم شاهد تأثیر مثبت آن در بازار ارز هستیم. اطلاعات دریافتی ما از فعالان بازار نیز این موضوع را تأیید می‌کند و می‌توان گفت که اگر این مسأله نتواند حتی در کاهش قیمت تأثیر داشته باشد، دست‌کم جلوی افزایش هیجانی قیمت دلار را خواهد گرفت.

گام جدی بانک مرکزی با ایجاد بازار ارز تجاری

بانک مرکزی ایران با ایجاد بستر مناسب برای عرضه ارز پتروشیمی‌ها در بازار تجاری، گام‌های مؤثری در جهت کنترل نرخ ارز و حمایت از کسب‌وکار‌ها برداشته است. محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، چندی پیش هدف از این تصمیم را پیش‌بینی‌پذیر شدن نرخ ارز اعلام و تأکید کرد: نرخ ارز بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد تا نیاز‌های تجاری و خدماتی مردم تأمین شود.

در پایان، باید به این نکته توجه داشت که با توجه به آمار‌ها و نظرات کارشناسان، ورود پتروشیمی‌ها به بازار ارز تجاری نه تنها موجب افزایش عرضه ارز می‌شود، بلکه می‌تواند به کاهش نوسانات ارزی و تقویت اقتصاد ملی منجر گردد. این تغییرات با مدیریت صحیح و نظارت کافی بانک مرکزی می‌تواند به یک بستر پایدار برای توسعه تجارت خارجی تبدیل شود. البته اگر روند فعلی ادامه یابد و دچار نوسانات ناگهانی نشود، می‌توان امیدوار بود که تأثیرات مثبت آن در بلندمدت نمایان خواهد شد.