کارگزاران رمز پول، راه حل بانک مرکزی برای حاکمیت ریال

به  گزارش اخبار پولی مالی-  ۱۷ آذر ماه ۱۴۰۳ بعد از مدتها انتظار بالاخره بانک مرکزی ج.ا.ایران اعلام کرد که سند این بانک درباره چارچوب سیاست های کلی درباره رمزارزها به تصویب رسیده است. چارچوب سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری بانک مرکزی در حوزه رمزپول‌ها یک سند مهم است که به دنبال تنظیم و ساماندهی بازار رمز ارزها در کشور است. موضوعی که شاید به پاشنه آشیل سند تبدیل شود چرا که رمز ارزها ماهیتی فراسرزمینی دارند و بسیار سخت در مرزهای یک کشور خاص محدود می شوند. به هر ترتیب در این سند، بانک مرکزی سعی کرده ضمن شناسایی فرصت‌های موجود در حوزه رمز ارزها، ریسک‌های مرتبط با آن را نیز تا حد ممکن مدیریت کند.

سند مذکور، گام مهمی در جهت تنظیم‌گری بازار رمز ارزها در ایران به حساب می اید. اما این سند دقیقا چه می گوید:

۱- تاکید بر حکمرانی ریال: یکی از مهم‌ترین محورهای این سند، تاکید بر حفظ حاکمیت پول ملی و جلوگیری از جایگزینی رمز ارزها با ریال به عنوان ابزار پرداخت داخلی است.

۲- دسته‌بندی رمز ارزها: رمز ارزها به سه دسته رمز پول‌ها (توکن‌های معاملاتی)، توکن‌های دارایی و توکن‌های کاربردی تقسیم‌بندی شده‌اند.

۳- دادن مجوزبه گروهی خاص: کارگزاران رمز پول و نهادهای امین تعریف و به‌عنوان بازیگران اصلی این بازار، موظف به اخذ مجوز از بانک مرکزی شده اند.

۴- محیط آزمون تنظیم‌گری: برای انتشار انواع توکن معاملاتی، محیطی تحت عنوان محیط آزمون تنظیم‌گری در نظر گرفته شده است.

۵- مسئولیت سازمان بورس در خصوص توکن‌های دارایی: مسئولیت تدوین مقررات مربوط به توکن‌های دارایی بر عهده سازمان بورس اوراق بهادار گذاشته شده است.

۶- تاکید بر مخاطرات رمز ارزها: سند صراحتاً به مخاطرات ناشی از خرید و فروش رمز ارزها اشاره کرده و آن را برای عموم مردم توصیه نمی‌کند.

۷- رویکرد توسعه‌محور: بانک مرکزی ضمن تنظیم‌گری، اعلام کرد هاست که به دنبال توسعه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های رمز ارزها نیز هست.

در یک مرور سریع می توان درباره رویکرد جامع به سند چارچوب سیاستگذاری و تنظیم گری ‌بانک مرکزی در حوزه رمزپول‌ها گفت که دراین سند سعی شده به ابعاد مختلف بازار رمز ارزها بپردازد و چارچوبی جامع برای تنظیم‌گری این بازار ارائه کند.همچنین با الزام به اخذ مجوز و ایجاد محیط آزمون تنظیم‌گری، در تلاش است تا به بازار رمز ارزها شفافیت ببخشد. همکاری با سازمان بورس و سایر نهادهای مرتبط، نیز نشان از رویکرد تعاملی بانک مرکزی دارد. این در حالی است که به مخاطرات استفاده از این ابزارهای جدید پرداخت برای عموم مردم اشاره می کند.

اما بر اساس آنچه که از سند مذکور منتشر شده، در تعریف سند از رمز ارزها به مرز مبهم این ابزارهای نوین  مبادلاتی اشاره نشده است. همچنین مشخص نیست که این سند تا چه اندازه می‌تواند پاسخگوی حجم بالای فعالیت‌ها به ویزه در بخش خصوصی در این حوزه باشد. موضوع مهم دیگر نحوه نظارت بر کارگزاران رمز پول ها است. به نظر می رسد سازوکار دقیق نظارت بر فعالیت کارگزاران رمز پول نیازمند شفاف‌سازی بیشتری است . نکته مهم دیگری که پیشتر نیز به آن اشاره کردیم این که با توجه به ماهیت بین‌المللی رمز ارزها، تعامل با سایر کشورها و نهاد ها و استانداردهای بین‌المللی  برای نوشتن چارچوب سیاست گذاری رمزارزها مهم است از این زاویه مشخص نیست که آیا به این مورد توجه لازم صورت گرفته است یا خیر.

به گزارش اخبار پولی مالی، سند چارچوب سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری بانک مرکزی در حوزه رمزپول‌ها، گام مهمی در جهت ساماندهی این بازار در ایران است. با این حال، برای اجرای موفق این سند، نیاز به همکاری و تعامل همه دستگاه‌های ذی‌ربط و همچنین اطلاع‌رسانی دقیق به عموم مردم است. با توجه به سرعت بالای تغییرات در حوزه فناوری بلاک چین، این سند نیازمند به‌روزرسانی‌های مداوم خواهد بود.

موضوع مهم دیگری که لازم است در سند دیده شودانعطاف‌پذیری آن است با توجه به سرعت بالای تغییرات در حوزه فناوری بلاک چین، این سند نیاز به به‌روزرسانی‌های مداوم دارد تا بتواند با تحولات این حوزه همگام شود.

سند تاکید بیش از حدی بر ریسک‌ها دارد، اگرچه تاکید بر ریسک‌های مرتبط با رمز ارزها ضروری است، اما نباید از فواید و فرصت‌های این فناوری غافل شد. به علاوه برای توسعه بازار رمز ارزها، نیاز به زیرساخت‌های مناسب مانند شبکه‌های اینترنت پرسرعت، مراکز داده امن و نیروی انسانی متخصص است. رد حال حاضربرخی از فناوری‌های مرتبط با رمز ارزها مانند فناوری قراردادهای هوشمند، هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند و نیاز به تحقیق و توسعه بیشتری دارند.مساله دیگر سند این است که بسیار دیر نصوب شده است. ازاین منظر بازار هزینه های زیادی در این ارتباط داشته شاید در برخی مارد مغایر چارچوب سند مذکور باشد، انتشار زودتر این سند می توانست از هزینه ها بکاهد.

نکته مهم دیگر در ارتباط با سند چارچوب سیاستگذاری و تنظیم گری ‌بانک مرکزی این است که بانک مرکزی ج.ا. ایران  رویکردی بسیار محتاطانه‌ و محافظه کارانه تر نسبت به بسیاری دیگر کشور ها در ارتباط با این ابزار معاملاتی در پیش گرفته است البته که هنوز یک رویکرد واحد در سطح جهانی نسبت به استتفاده از رمز ارزها وجود ندارد و هنوز توافق کاملی بر سر چگونگی تنظیم‌گری بازار رمز ارزها شکل نگرفته است.

به هر روی هنوز پرسش های بسیاری در باره سند چارچوب سیاستی بانک مرکزی در رمزارزها وجود دارد از جمله این که کدام  سازوکارها برای نظارت بر فعالیت کارگزاران رمز پول در نظر گرفته شده و نحوه تعامل بانک مرکزی با سایر کشورها در حوزه تنظیم‌گری رمز ارزها چگونه خواهد بود و یا این موضوع که چه ملاحظاتی برای جلوگیری از پولشویی و تامین مالی تروریسم در این سند در نظر گرفته شده است و کدام تدابیر برای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران در این بازار مورد توجه سیاست گذاران بانک مرکزی ج.ا. ایران بوده است ؟

۱- نیازمندی به بروزرسانی مداوم ، سند باید به صورت دوره‌ای مورد بازبینی و به‌روزرسانی قرار گیرد تا بتواند با تحولات بازار رمز ارزها همگام شود.

۲- ارایه تعریف دقیق‌تر رمز ارزها، سند باید تعریف جامع و دقیقی از انواع مختلف رمز ارزها ارائه دهد.

۳- لزوم تقویت همکاری‌های بین‌المللی بیشتر در حوزه تنظیم‌گری رمز ارزها.

۴- سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مورد نیاز به صورت فوری و گسترده برای توسعه بازار رمز ارزها لازم است به سرعت صورت پذیرد.

۵- تحقیق و توسعه در حوزه فناوری بلاک چین نیازمند حمایت بیشتری است.

۶- ایجاد محیط امن و قابل اعتماد برای جذب سرمایه‌گذاران و توسعه این بازارالزامی است.

۷- به منظور افزایش آگاهی عمومی در مورد رمز ارزها، برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی گسترده‌ای لازم است تا به مورد اجرا گذاشته شود./اخبار پولی مالی