تعادل و یا عدم تعادل در هزینه های شرکت نفت پاسارگاد؟

اخبار پولی مالی به نقل از مجله اخبار مالی– شرکت نفت پاسارگاد سهامی عام یکی از مهمترین شرکت های تولید قیر در کشور است. این شرکت  با کد بورسی شپاس و با سرمایه ثبت شده۲,۴۰۰,۰۰۰  میلیون ریال با ظرفیت اسمی تولید ۴ میلیون تن قیر در سال ( تولید فعلی زیر ظرفیت) دارای رتبه ۷۸ در میان ۱۰۰ شرکت برتر کشور محسوب می شود.

موضوع فعالیت شرکت نفت پاسارگاد، خرید، فروش، واردات و صادرات مواد اولیه و فرآورده های قیری. تولید و توزیع فرآورده های قیری و اخذ و ایجاد شبکه نمایندگی در داخل و خارج از کشور. خرید و فروش اوراق بهادار و سرمایه گذاری و مشارکت در فعالیتهای اقتصادی. خرید و فروش خدمات صنعتی و فنی در حوزه فرآورده های نفتی. خرید و فروش واردات مواد اولیه و فرآورده های نفتی اعلام شده است.

نفت پاسارگاد  بر اساس مصوبه هیئت وزیران مبنی بر واگذاری کارخانه های قیرسازی متعلق به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران شکل گرفت. براین اساس کلیه اموال منقول و غیرمنقول کارخانجات قیرسازی متعلق به شرکتهای پالایشی واقع در پالایشگاههای تهران ، شازند اراک ، آبادان ، تبریز، شیراز و بندرعباس به سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری واگذار شد. در اجرای این تصمیم نامه ، سازمانهای مذکور بایکدیگر شرکت نفت پاسارگاد را با هدف اداره و بهره برداری از ۶ واحد قیر سازی پالایشگاههای فوق الذکر تاسیس کرده و بدین ترتیب این شرکت  بعنوان شریک تجاری پالایشگاههای ایران در اداره ثبت شرکتها و مالکیت های صنعتی تهران مورخ ۱۸/۰۴/ به ثبت رسید.

بر اساس گزارش مکتوب هیات مدیره به سهامداران ظرفیت اسمی شرکت بیش از ۴ میلیون تن قیر در سال است با این حال در سال ۱۴۰۲  به  میزان ۱,۱۷۲,۹۷۷ تن محصول تولید است که نزدیک به ۳۰ درصد ظرفیت اسمی ان است.در تولید شرکت نفت پاسارگاد سهم برداشت داخلی  ۴۸۹,۵۶۸ تن و سهم  برداشت صادراتی نیز ۶۸۹,۶۸۶ تن اعلام شده است.

در نتیجه فعالیت شپاس در سال مالی مزبور به میزان  ۷۴۰۲۲۸۳ میلیون ریال سود خالص با نرخ  بازده دارایی ۹%  و تلفیفی ۰.۱. % به دست آورده است.

نکته این که شرکت مشمول قیمت گذاری تکلیفی نمی باشد و لذا موظف به ارایه صورت مقایسه عملکرد واقعی و عملکرد فرضی مبتنی بر اعمال نرخ های رایج بازار نیز نیست.

(درآمد عملیاتی شرکت نفت پاسارگاد در سال ۱۴۰۲ برابر با ۱۵۸ میلیون و ۱۱۳ هزار و ۰۳۷ میلیون ریال بوده است که افزایش ۱۶ درصدی نشان می دهد.

ترکیب سهامداران شرکت نفت پاسارگاد تا زمان تنظیم خبر به ترتیب زیر بوده است:

در حال حاضر وحید سلیمی ریاست هیات مدیره و اکبر دادخواه مدیر عامل و نایب رئیس هیات مدیره و سید امیر قاسمی معاونت مالی و تامین منابع را در شرکت بر عهده دارند.

شرکت در زمان تنظیم خبر دارای شش مجتمع تولیدی  آبادان، اراک، بندرعباس، تبریز، تهران و شیراز می باشد. همچنین دو پایانه صادراتی شهید رجایی و بندرامام خمینی‌(ره) نیز در اختیار شرکت است به علاوه شرکت فرآورده های قیری هرمز پاسارگاد سهامی خاص در امر فروش و فرآورده های قیری سروش پاسارگاد سهامی خاص نیزدر امر فروش محصولات مشغول فعالیت هستند.

بازدهی سهم نفت پاسارگاد ( نماد شپاس ) در بورس اوراق بهادار از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا ۱۸ تیر ۱۴۰۳به میزان ۴۳ درصد بوده است.

بررسی اقتصاد پایدار در شرکت نفت پاسارگاد:

یک شرکت فعال در حوزه هیدروکربن برای تحقق اقتصاد پایدارلازم است سلسله اقداماتی را در شش بخش به مورد اجرا درآورد بخش نخست درارتباط با کاهش اثرات زیست محیطی بخش دوم دررابطه با بهبود بهره وری منابع، بخش سوم ترویج عملیات پایدار، بخش چهارم نوآوری و توسعه فناوری های جدید، بخش پنجم  سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه، بخش پنجم،  حمایت از جوامع پایدار و بخش ششم نیز نظارت و گزارش پیشرفت نگاهی به صورت های مالی شرکت و گزارش مدیران شرکت به سهامداران و همچنین اخبار مرتبط با شرکت نفت پاسارگاد نشان از آن دارد که در بیشتر موارد این شرکت فعالیت های قابل توجهی را در راستای تحقق اقتصاد پایدار به عمل آورده است اهم این فعالیت ها در ذیل عنوان گزارش پایدار ی شرکتی در متن گزارش هیات مدیره به مجمع عمومی ذکر شده است. همچنین در خلاصه تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه صاحبان سهام برای سال (دوره) مالی منتهی به ۱۴۰۲/۱۲/۲۹ شرکت نفت پاسارگاد ذیل ستون حق حضور اعضای غیر موظف و پاداش هیئت مدیره، هزینه های مسئولیت اجتماعی شرکت ۴۰۰۰۰ میلیون ریال یا چهار میلیارد تومان اعلام شد. که بر اساس محاسبه با دلار نیمایی (۴۴۵۰۰ تومان) بالغ بر ۸۹۸۸۷.۶ دلار می شود.

می دانیم که شرکت های نفتی بر اساس قانون ارزش افزوده موظف به پرداخت یک درصد فروش خود به صندوق دولت هستند، این مبلغ منهای هزینه ای احتمالی ناشی از عوارض محیط زیست است که اطلاعات واحد های تولید را در بخش الایندگی پایش کرده و در صورت عبور از شاخص های تهیه شده، مراتب را به سازمان مالیاتی جهت دریافت عوارض تعیین شده اعلام می نمایند.

در  سال ۱۴۰۲ جمع کل مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده و بیمه سهم کارفرمای شرکت نفت پاسارگاد ۲۳۸۶۴۴۴ میلیون ریال ( با احتساب ارز نیمایی ۴۵۵۰۰هزار تومان) بالغ بر ۵۳۶۲۷۹۵.۵  دلار بوده است.

هر گاه در نظر بگیریم که سود خالص شرکت در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۷۴۰۲۲۸۳۰۰۰۰۰۰ ریال یا ( بر اساس ارز نیمایی ۴۵۵۰۰ تومانی)۱۶۶۳۴۳۴۳.۸ دلار بوده است . بدین ترتیب سهم هزینه های اجتماعی شرکت در سال ۱۴۰۲ تنها ۰.۵ درصد سود شرکت نفت پاسارگاد می شود این در حالی است که:

تولید قیردر بهترین شرایط تولید نیز دارای هزینه ه ای زیستی و بهداشتی و اکوسیسنمی قابل توجهی است. از جمله باعث آلودگی هوا شده و ترکیبات آلی فرار (VOCs)، ذرات معلق و دی اکسید گوگرد را در هوا آزاد کند و به آلودگی هوا و اثرات منفی بر سلامتی کمک کند.

به علاوه تولید قیر می تواند منجر به آلودگی آب از طریق نشت، به اکوسیستم های آبی آسیب برساند و بر سلامت انسان تأثیر بگذارد.  نباید از نظر دور داشت که سایت های تولید قیر می توانند مواد خطرناکی مانند فلزات سنگین، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) و ترکیبات گوگردی را در خاک آزاد کنند که می تواند آب های زیرزمینی را آلوده کرده و بر کیفیت خاک تأثیر بگذارد. همچنین می دانیم که تولید قیر نیاز به مصرف انرژی قابل توجهی دارد که به انتشار گازهای گلخانه ای و تغییرات آب و هوایی کمک می کند. تولید قیر مقادیر قابل توجهی ضایعات از جمله زباله های خطرناک ناشی از فرآیندهای پالایشی را تولید می کند که مدیریت و دفع مسئولانه آن می تواند دشوار باشد. از جانبی دیگر فرآیندهای استخراج، حمل و نقل و ساخت و ساز درگیر در تولید قیر می تواند آلودگی صوتی قابل توجهی ایجاد کند که می تواند جوامع محلی و حیات وحش را تحت تاثیر قرار دهد. و نکته آخر اینکه قرار گرفتن در معرض آلاینده های تولید قیر با خطرات مختلف سلامتی از جمله مشکلات تنفسی، سرطان و سایر بیماری های مزمن مرتبط است. با انجام برخی فعالیت ها از جمله رعایت استاندردهای تولید می توان برخی عوارش را کاهش داد از جمله با بهبود بهره وری انرژی، مدیریت پسماند و بازیافت موثر، به حداقل رساندن مصرف آب و کاهش تولید فاضلاب و اجرای اقدامات برای جلوگیری از آلودگی خاک و احیای مناطق مزاحم اما تولید همواره اثرات خود را بر محیط و انسان از خود برجای می گذارد.